काठमाडौं । भक्तपुरमा उत्पादन गरिएको रायोको सागमा अत्यधिक मात्रामा विषादी भेटिएको तथ्य सार्वजनिक भएको छ । कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले गरेको विषादी परीक्षणमा रायोको सागमा कार्वामेट नामक कीटनाशकको मात्रा सामान्य मापदण्डभन्दा निकै बढी रहेको पाइएको हो । यसका कारण उक्त सागलाई आम उपभोगका लागि ‘खान अयोग्य’ घोषित गरिएको छ ।
समितिले उपत्यकाका विभिन्न १७ वटा तरकारी पसलबाट नमुना सङ्कलन गरी विषादी परीक्षण गर्दा भक्तपुरबाट आएको रायो सागमा ८२.७८२३ प्रतिशत रोकावट कार्वामेटको मात्रा रहेको पत्ता लागेको हो । यो स्तर निकै खतरनाक मानिन्छ, किनभने विषादी अवशेषको स्वीकार्य सीमा ३५ प्रतिशतभन्दा कम हुनुपर्ने वैज्ञानिक मान्यता छ ।
विषादीको असर मूल्याङ्कन गर्दा ३५ प्रतिशतभन्दा कम विषादी भएको तरकारीलाई प्रत्यक्ष उपभोग गर्न मिल्ने मानिन्छ । ३५ देखि ४५ प्रतिशतसम्म विषादी रहेको तरकारीलाई केही दिनसम्म प्रशोधन गरेर मात्र खान मिल्ने अवस्था मानिन्छ । तर ४५ प्रतिशतभन्दा बढी विषादी अवशेष भएको खाद्यपदार्थलाई स्वास्थ्यका लागि खतरनाक मानेर खान अयोग्य ठहरिन्छ । भक्तपुरको रायो सागमा भेटिएको विषादी मात्रा त झन् यसको दोब्बरभन्दा पनि बढी रहेको देखिन्छ, जुन स्थिति निकै गम्भीर हो ।
कार्वामेट कीटनाशक सामान्यतया कीरा, फट्याङ्ग्रा, किर्ना नियन्त्रण गर्न प्रयोग गरिन्छ । तर यसको अत्यधिक प्रयोगले मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न सक्छ । विशेषज्ञहरूका अनुसार यस्तो विषादीले मस्तिष्कमा असर पार्न सक्ने, स्नायुतन्त्र बिगार्ने, श्वासप्रश्वासमा समस्या ल्याउने र दीर्घकालीन रूपमा क्यान्सरको जोखिमसमेत बढाउने सम्भावना रहन्छ ।
यस्तो अवस्था आउनुमा कृषकहरूले कीटनाशकको प्रयोग गर्दा सावधानी नअपनाउनु, सही ज्ञानको कमी र निगरानी प्रणालीको कमजोरी मुख्य कारण हुन सक्छ । कृषकले कहिलेसम्म र कति मात्रा विषादी प्रयोग गर्ने भन्ने विषयमा तालिम नपाउनु तथा बजारको
माग पूर्ति गर्न चाँडो उत्पादनमा जोड दिनु पनि यस्तो जोखिम निम्त्याउने कारक बनेका छन् ।
यो घटनाले उपभोक्ताको स्वास्थ्य सुरक्षाप्रति गम्भीर प्रश्न उठाएको छ । सरकार, सम्बन्धित निकायहरू, किसान र उपभोक्ताबीच समन्वय गरेर विषादी प्रयोगको निगरानी र नियन्त्रण बढाउनुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ । विषादी परीक्षण र गुणस्तर नियमनको कामलाई थप सशक्त बनाउँदै कृषकलाई विषादीको सुरक्षित प्रयोगबारे प्रशिक्षण दिनु अहिलेको मुख्य आवश्यकता हो ।
क्याटेगोरी : समाचार
थप समाचार
धेरै पढिएका
प्रतिक्रिया